Am Bundesfeiertag 2022 durfte ich zum ersten Mal in meinem Leben eine 1. August-Ansprache halten. Das dies noch in meiner Wohngemeinde Beromünster war, ist für mich besonders speziell. Gerne teile ich meine Gedanken und meine Rede zum Thema "Mut" mit Ihnen. Bitte beachten Sie, dass diese auf Mundart geschrieben ist.
Muet fod i de chliine Veränderig bi sech säuber ah, ond wenn das alli möched, chömmer zäme öbbis grosses bewege!
Gschätzti Fästgmeind, es esch mer en rüüdegi Ehr, dass ech a de offizielle Bondesfiir vo de Gmeind Möischter daf de Fästredner sii ond mini persönleche Gedanke zom höttige Nationalfiirtig met ehne z teile.
Mer läbed i bsondrige Ziite prägt vo Unsecherheite, Ängst, Rotlosigkeit aber ou Zueversecht ond Hoffnig.
Zerst hed öis vor meh als zwöi Johr en Pandemie vom einte of de ander Tag rotlos gmacht. Ond ech gloube es esch ned glogge, wenn ech säge, dass warschindli niemert vo öis jemols demet grächnet hed das es Virus, met em ne Name vonere Biermarke öises ganze Gsöuschaftleche aber ou persönleche Läbe werd of de Chopf stöue.
Zodem hed öis d Natur i de letzte Mönet zeigt, dass de Klimawandu ou ned spurlos a de wohlhabende Schwiiz verbii god. Letzt Johr hämmer z Lozärn gäge Hochwasser ond i öisere Gmeind gäge es heftigs Hagugwetter kämpft. I dem Sommer kämpfemer met de Dörri ond de Trocheheit.
Alli die Ereignis besennid mech, Dass mer weder meh mönd Sorg ha. Ond of öisi Schwiizerische Wärt : Solidarität, Dankbarkeit, Demut aber ou Muet z achte. Ond so wett ech i Kriiseziite wie mer si aktuell grad händ s Thema «Muet» i Fokus stöue.
Wöu das Thema erschiint mer aktuell als sehr wechtig, ond mer döfed de Muet bi all dene Negative Mäudige ned verlüüre, demüetig sii för das wo mer i dem wonderbare Land alles händ, womer zäme höt Morge dönd de 731. Gebortstag fiire. Ond so wog ech gärn aus ersts e Blick id Vergangeheit:
Vor guet Hondert Johr, nämmli i de 1920-er Johr esch die Schwiizerischi Eidgenosseschaft vonere brutale Wirtschaftskriise troffe worde. Es hed en gwaltigi Tüürig of allne Produkt gä, ond d Muul- ond Chlauesüüchi hed öisne Buure ond em do no stärchere landwertschaftsprägte Kanton Lozärn schwär zuegsetzt. Wenn ech die domaligi Wertschaftslaag ond d Pandemie met de aktuelle Laag vergliiche, de esches äue ned nor mer uufgalle, dass es gwautigi Paraleele ged.
I de 1920-er Johr hed mer aber ou de Muet gha, för nöii Technologie ond en grosse Gstautigswöue. So send bispöuswiis z Europa i dene Johr die erste Chorz- ond Mettuwäue Radiosänder bouet worde.
Chorzi Ziit spöter hed dä Pioniergeist ou d Schwiiz, oder no besser gseid öisi Gmeind erweckt! Met em Bou vo de Sändeallage vom Schwiizerische Landessänder esch öisi Region of ei Schlag bekannt ond modern worde. Was hed ächt d Mechusämter Bevöukerig gseid, wommer met de gsponnige Idee cho esch: Mer wöig för ne no nöii ond onbekannti Technologie «Namens Radio» e Sändemast boue, wo ou höt no s grösste Bouwärk vo öisem Land esch?
Osserdem esch den d Aawisig vo Bondesbärn ond de Verantwortliche vom Schwiizer Radio cho, dass wenn mer de Ortsname «Münster» ned wie zom gliichnamige Chorherre Stift «Beromünster» wett ändere, dass dene die Radiostation Sursee heisst, wöus z Dütschland schon en Radiosänder Münster gä hed.
Chorzerhand hed denne d Möischterer Bevölkerig 1934 pragmatisch entschede, de Name vo Münster of Beromünster z ändere. Wenn ech die höttigi politischi Laag ond de in Aafüehrigs ond Schlosszeiche «Politischi-Dialog» wommer aktuell z Möischter händ vor Ouge füehre, denn muesi met Beduure säge, dass das höt worschindli nömme möglich wär. Aber werom?!
Wo esch dä Pioniergeist ond dä Wöue blobe, öbbis vorwärts z brenge ond z gstaute?
Wo esch s Gmeinschaftsgfühl ond d Motivation, zäme öisi Gsöuschaft, d Gmeind, de Kanton oder öises Land wiiterzbrenge ond ned emmer gägenand?!
Werom sägemer us Prinzip eifach zerst emou Nei, ond händ nömme de Muet öbbis z verändere ond azpacke, velecht ou emou öbbis nöis z woge?!
Muet heisst aber ou, zo sinere eigete Meinig z stoh! Ond das ou i de Öffentlichkeit, wenn ou die Meinig ned emmer allne passt. Enand id Ouge z luege, fair z Diskutiere ond sini Meinig ond Frust ned of anonyme Flogblätter, unbekannte Komitees, Hassmails oder sogar Drohige Chond z tue, wie das aktuell leider i öisere Gmeind grad a de Tagesordnig esch!
Wöu grad settigi Sache verunsichered meh, gfhörded öisi Wärt ond möched öisi wärtvolli ond einzigartigi Demokratie kabott! Es esch sehr schwerig worde, no engagierti Lüüt z gfende, wo bereit send för öisi Gsöuschaft Verantwortig z öbernäh, eri Ziit häre z gä zom Wohl vo de Allgemeinheit.
Mösstemer ned weder echli meh demüetig sii, gägenöber vo dene Lüüt, wo zäme öbbis wetted verändere ond gstuate. Ond ou de nötig Muet dezue händ öbbis aazpacke ond nöii Wäge z go!
Am höttige Nationalfiirtig lohnt sechs aber ou, of d Wärt vo de Schwiizerische Eidgenosseschaft kriitisch z luege ond die met Muet aazpacke ond z verändere!
Wie stolz semmer doch emmer gse of öisi Nöitralität! Doch grad i Kriiseziite wie jetzt, wo jüst am Schmotzige Donnstig de Chrieg of Europa zrogg cho esch, lohnt sechs die angäblechi Nöitralität gnauer aazluege ond sech velecht ou osse politisch nöi uuszrechte!
Denn esches wörkli «Neutral», dass mer als Schwiiz eifach zueluged wie en Agressor in e Souveräne Rächtsstaat iimarschiert, de Chrieg erklärt, wohrlos Mönsche töted ond gäge sämtelchi Humanitäre Volkerrächt verstosst?! Esches «Neutral», dass mer als Finanz- ond Bankeplatz Schwiiz noch wie vor, d Finanz Dräischiibe vo russische Oligarche send, wo im Putin sini bluetige Gschäft ond de sogenannti «Spezialiisatz» finanziered?
Ab wenn cha Neutralität velecht ou onaständig si?
Wärs ned en Frog vom Charakter aber äbe ou grad vo öisne guet Schwiizerische Wärt, pionierhaft greffigi Sanktione gägne Agressor z ergriife om demet ou öis säuber z verteidige?
Mömmer ned die humanitäre Traditione ond die chrestleche Wärt, wo öis de muetig Pionier Henry Dunant met de Gröndig vom Schwiizerirsche Rote Chrüz i d Wiege gleid hed met allen Mittel verteidige ond wahre?
Esches ned öisi Uufgab, als eis vo de demokratischte Länder vo dere Wäut s politische System «Demokratie» verteidige?!
Wöu schlossändlech esch met de Ukraine en, Rächtsstaat ond en Demokratie aagreffe worde.
Ond dä Chrieg esch nöcher als mer dänked, d Loftdiszant Bärn – Kiew esch nämmli nöcher, als die vo Bärn of Sevilla. Ond wie mänge vo öis, macht grad aktuell echli Ferie im Süde vo Spanie. Wördemer die Distanz in rechtig Oste go, wäremer z metzt im Chrieg.
Es wörd de Rahme spränge, jetzt no öber veli anderi muetigi Schwiizer Handlige ussfüehrlech z brichte wie biispöuswiis d Planig ond d Errechtig vo de Gotthard Bahn oder die sehr muetige Pionier, wo i de 1880-er Johr gseid händ, mer bouid en Bahn of s Jongfrau Joch! Oder s OK Sport23 ond Tour de Suisse vorzstöue, wo nöchst Johr en Aaalass met nationaler Uustrahlig done bi öis organisiert ond öbbis aapackt.
Echli Spennsieche send das secher secher alli gse met erne Idee, aber sie händ ned uufgäh, händ sech ned lo ufhalte ond händ die Projekt muetig aber ou met de gwössnige Demuet aapackt!
Ond was esch för sie ganz persönlech «Muet»? Was wetted Sie gmeinsam verändere oder velecht äbe ou eifach bi ene, im chliine Rahme?
Es wörd mech fröie, wenn sie sech öber das Gedanke möched?
E härzleche Dank god ad Gmeind Möischter, wo mech als Fästredner zom höttige Gebortstag vo öisem Land iiglade hed, de Trachtegroppe Gonzbu för die super Organisation, de Hannah Treier ond de Therese Küng för dä schöni Gottesdienst ond ehne liebi Fästgmeind!
Ond wies sech am ne Gebortstag ghört, han ou ech es paar Wönsch.
Ech wönsche mer för öises Land, de Kanton Lozärn aber ou insbesondere für d Gmeind Möischter, dass mer weder muetiger wärded, ned emmer zo allem kategorisch Nei säged aber ou met Dankbarkeit ond Demuet öis bewusst wärdid, wie guets öis eigentli god!
Denn wie am Aafang gseid: Muet fod i de chliine Veränderig bi sech säuber ah, ond wenn das alli möched, chömmer zäme öbbis grosses bewege!
Packemers zäme ah! Verändemer ond gstautemer gemeinsam öbbis! Es lohnt sech muetig z sii!
I dem Senn wönsch ech öich e schöne erste Ougst!
Comments